Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Τέχνη και Μαθηματικά μέσα από την τρισδιάστατη ψηφιακή Τεχνολογία «ΤΜΨΤ» είναι μια διαθεματική εκπαιδευτική πρόταση στα πλαίσια και τη γενικότερη αντίληψη της διεθνούς εκπαιδευτικής πρακτικής, γνωστής με το ακρωνύμιο STEM&ART, όπου οι αυστηρές επιστημονικές έννοιες από την Επιστήμη (Science), την Τεχνολογία (Technology), τη Μηχανική (Engineering), τα Μαθηματικά (Mathematics) και την Τέχνη (Art) προσεγγίζονται συνδυαστικά και χωρίς σύνορα.

 

Στόχος των δραστηριοτήτων του προγράμματος, είναι να συνδυαστεί η δημιουργική φαντασία (Αφήγημα), με τον τρόπο  αναπαράστασης  των χαρακτήρων (Συναισθήματα) και του χώρου (Γεωμετρία), εντός του οποίου οι χαρακτήρες αναπτύσσουν τις σχέσεις τους (Ενσυναίσθηση).

 

 

 

Παιχνίδι με τις ανέφικτες μορφές του M. C. Escher

Ο Maurits Escher, (1898-1972) ήταν διάσημος εικαστικός καλλιτέχνης, Ολλανδικής καταγωγής. Ασχολήθηκε κυρίως με τη χαρακτική και δημιούργησε μικρά αριστουργήματα σε χαλκογραφίες, ξυλογραφίες και λιθογραφίες. Από το μεγάλο πλήθος των έργων του, τα οποία κατά κύριο λόγο έχουν ως υπόβαθρο ενδιαφέρουσες και εντυπωσιακές  μαθηματικές έννοιες, ιδιαίτερη αίσθηση και θαυμασμό έχουν προκαλέσει αυτά στα οποία δημιουργεί συνθέσεις με τις λεγόμενες ανέφικτες μορφές.

 

Αν θέλεις να εστιάσεις την προσοχή σε κάτι φανταστικό τότε πρέπει να ξεγελάσεις πρώτα απ’ όλα τον εαυτό σου και μετά τους θεατές, παρουσιάζοντας την ιστορία με τέτοιο τρόπο που το φανταστικό στοιχείο να είναι κρυμμένο… να υπάρχει ένα ξεκάθαρο μήνυμα, το οποίο δεν θα γίνεται άμεσα αντιληπτό με το μάτι. (M. C. Escher)

 

Οι ιδέες με βάση τις οποίες δημιουργεί αυτές τις συνθέσεις, είναι το αδύνατο τρίγωνο και ο ανέφικτος κύβος του μαθηματικού Penrose τον οποίο είχε γνωρίσει και έρθει σε επαφή.

 

Στόχος της δραστηριότητας είναι να δημιουργηθεί ο προβληματισμός στα παιδιά και κατόπιν να γίνει κατανοητός ο μαθηματικός-νευροφυσιολογικός λόγος για τον οποίο η αντίληψή μας δημιουργεί την εντύπωση μιας ανέφικτης μορφής.

 

Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές:

 

• Παρατηρούν τις προαναφερθείσες συνθέσεις του M.C. Escher με ανέφικτες μορφές και καλούνται να περιγράψουν αυτό που θεωρούν, ότι αυτές παριστάνουν.
• Στη συνέχεια καλούνται να απαντήσουν σε πιο στοχευμένα ερωτήματα, όπως αν αυτό που βλέπουν είναι κάτι επίπεδο (δισδιάστατο) ή αντικείμενο του χώρου (τρισδιάστατο) και κυρίως, αν είναι αναπαράσταση κάποιου πραγματικού (εφικτού) πράγματος.
• Στο τρίτο στάδιο σχεδιάζουν πάνω σε ένα φύλλο χαρτί (2D) το τρίγωνο του Penrose και στη συνέχεια παρατηρούν αυτό το τρίγωνο στο τρισδιάστατο ψηφιακό (3D) περιβάλλον του προγράμματος 3d Builder. Παράλληλα δίνεται σε κάθε παιδί, από ένα συγκεκριμένο τρίγωνο του Penrose εκτυπωμένο σε τρισδιάστατο εκτυπωτή. Μέσα από την συγκριτική έρευνα των δυο μέσων (2D) και (3D) ανακαλύπτουν τον μαθηματικό αλλά και νευροφυσιολογικό λόγο της ανέφικτης εντύπωσης.
• Στο τέταρτο στάδιο οι μαθητές σχεδιάζουν το δικό τους τρίγωνο Penrose στο περιβάλλον της εφαρμογής Tinker Cad που τους είναι διαθέσιμη σε Tablet, ώστε να την εκτυπώσουν σε τρισδιάστατο εκτυπωτή, που πιθανώς διαθέτει το σχολείο τους.
• Τέλος, γίνεται μια γενικότερη συζήτηση-προβληματισμός -ανάλογα με την ηλικία τους- για τα αισθητικά και φιλοσοφικά θέματα που συσχετίζονται με τις ανέφικτες μορφές (επηρεασμός ρευμάτων τέχνης, νευροφυσιολογία της όρασης και γενικότερα της αντίληψης κλπ.)

 

Επιστημονικός σχεδιασμός:

Άρης Μαυρομμάτης, Μαθηματικός, Θεωρητικός Τέχνης Phd, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Σχολή Καλών Τεχνών-Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών.

Απόστολος Παπανικολάου, Μαθηματικός Msc, Καθηγητής Βαρβακείου Προτύπου Σχολής, Ερευνητής της Διδακτικής των Μαθηματικών.

 

 

Από 2 Οκτωβρίου 2023

Ημέρα διεξαγωγής: Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη

Ώρα: 10:00

Διάρκεια προγράμματος: 90’

Κόστος συμμετοχής: 6€/άτομο

Μέγιστος αριθμός ατόμων: 25

 

Πληροφορίες-Κρατήσεις

Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων: 2103611206 (εσωτ: 1042, 1044), education@thf.gr