ΣΠΑΝΙΑ µου πέτυχαν τα ζευγαρώµατα των τεχνών. Ήταν πάντα για µένα κάτι σαν δύο άλογα ζεµένα στο ίδιο αµάξι που ξαφνικά τραβούν προς αντίθετες κατευθύνσεις. Έτσι άκουσα µε πολύ δισταγµό την ιδέα του «Ικάρου» να ζητήσει από τον Γιάννη Μόραλη να εικονογραφήσει τα ποιήµατά µου.

Ωστόσο όταν, ύστερα από αρκετούς µήνες, ο Μόραλης µου έδειξε τις ζωγραφιές του, κατάλαβα πως µπορεί κάποτε να µην υπάρχει διόλου αµάξι, παρά µόνο δύο ελεύθερα άλογα καλπάζοντας ανεξάρτητα σ’ ένα πράσινο λιβάδι. Κατάλαβα πως είχε κάνει µία εργασία που προκαλούσε το διάλογο ενός νεότερου καλλιτέχνη, που δεν αγνόησε τα έργα της ποίησης, µ’ έναν κατά µισή γενεά παλαιότερό του. Τις εικόνες του τις είδα σαν έναν αντίλογο τοποθετηµένο σε διαφορετική κλίµακα, πιο αυθόρµητο, πιο φρέσκο από ό,τι γεννά συνήθως η τριγυρινή µας λογοτεχνία. Μ’ έκαναν να τις προσέξω αυτές οι ζωγραφιές· αυτά τα γκρίζα, τα γαλάζια και τα µαύρα φωτερά χρώµατα: ένας «κεραµεικός» όπου κάθησε ένα απειλητικό περιστέρι· ένα περιβόλι φυτεµένο κάκτους µπροστά σ’ ένα «ποµπηιανό» σπίτι· µια πλώρη που κόβει ένα πέλαγο από πέτρινα συντρίµµια· το κροκάτο λυκόφως πίσω· από µια κλειδωµένη πόρτα· ο µακρινός ορίζοντας µιας χαλασµένης πολιτείας από παλιά. Κι άλλα ακόµη. Πώς κουβεντιάζει κάνεις µε τέτοια πράγµατα; Κι όµως υπάρχει ένας ρυθµός, που τα ενώνει όλα αυτά και τα κάνει µια ροή, και τ’ αλλάζει ολοένα –

σε κάτι αλλόκοτο και πλούσιο

καθώς τραγουδά ο Άριελ. Ένας διαπεραστικός ρυθµός.

Έτυχε να µε ρωτήσουν αν αυτές οι εικόνες είναι η σωστή ζωγραφική ερµηνεία των ποιηµάτων µου. Ο επαρκής παρατηρητής εύκολα βλέπει πως δεν υπάρχει περιεχόµενο σ’ ένα τέτοιο ερώτηµα. Η ερµηνεία κάθε έργου είναι ερµηνεία του εαυτού µας, όχι εκείνου που το δηµιούργησε, αλλά εκείνου που το διαβάζει, το βλέπει ή το ακούει, θέλω να πω του εαυτού µας αν δεν του δώσουµε µιαν υπερβολικά στενόχωρη έννοια, αν τον ονοµάσουµε –έστω– τον «πρώτο µας εαυτό», κατά τη διδασκαλία του Σικελιανού.

[πηγή: Γιώργος Σεφέρης, «Τα “ζωγραφικά σχόλια” του Μόραλη»,
∆οκιµές, τ. Γ΄ (1932-1971), Ίκαρος, Αθήνα 2000, σ. 174-175]