Του Φώτη Παπαθανασίου

Ο Κώστας Βαρώτσος είναι ένας πολύ γνωστός γλύπτης, ιδιαίτερα από τότε που ο «Δρομέας» του κόσμησε την Ομόνοια σε καλές εποχές, για να μεταφερθεί αργότερα, πριν την καταστροφή της πλατείας εκεί όπου βρίσκεται σήμερα, μπροστά στο Χίλτον. Αυτό που, όμως, δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι ο σημαντικός αυτός καλλιτέχνης χαίρει ευρύτατης και μεγάλης διεθνούς αναγνώρισης. Στη φιλική συνέντευξη που ακολουθεί, θα διαπιστώσουμε την ένταση αυτής της αναγνώρισης, όπως αυτή επιβεβαιώνεται από τα δεκάδες έργα του, που έχουν τοποθετηθεί σε εξέχοντα σημεία σε αντίστοιχο αριθμό πόλεων. Είναι ιδιαίτερα τιμητικό να τοποθετείται ένα έργο ενός Έλληνα καλλιτέχνη στο δημόσιο χώρο, αφού αποτελεί αισθητική πράξη υποδείγματος από τους εκπροσώπους των πολιτών μιας πόλης.

 

-Πότε πρωτοξεκίνησες να βάζεις έργα στο εξωτερικό και πώς; Θυμήσου την πρώτη φορά.

Το πρώτο μου έργο ήταν αμέσως μετά τον Δρομέα, το 1990 και το έκανα στη Σικελία, στη Gibellina. Είναι ένα μέρος, το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από τους σεισμούς και ξαναχτίστηκε μια πόλη καινούρια. Κάλεσαν τους μεγαλύτερους αρχιτέκτονες της εποχής, πολεοδόμους κλπ και χτίσανε μια πόλη-πρότυπο. Την πλατεία την έχει κάνει ο Άλντο Ρόσι, ο Τζόρτζιο Γκράσι, ο Πουρίνι –μεγάλοι αρχιτέκτονες. Όλοι αυτοί έφτιαξαν μια πόλη και κάλεσαν καλλιτέχνες να βάλουν έργα. Εκεί κάλεσαν και εμένα, όπου έβαλα ένα έργο που λέγεται Paesagio con rovine, όπως ήταν το τοπίο με τα ερείπια (Τοπίο ερειπίων) που είναι φτιαγμένο με τα απομεινάρια από τα γκρεμισμένα σπίτια των σεισμών.

-Φανταστικό! Ήσουν δηλαδή πολύ πρωτοπόρος σε αυτή την ιδέα που μετά έγινε στους Δίδυμους Πύργους, που πήρανε πάλι τα υλικά..

Μπράβο, ναι. Πήρα τα υλικά από τα γκρεμισμένα σπίτια και έφτιαξα ένα τοτέμ που ήθελε να δηλώσει την συνέχεια της ζωής. Από τα απομεινάρια φτιάχνεις κάτι. Αυτό ήταν το πρώτο έργο. Μετά κατά μήκος της Ιταλίας, δηλαδή ξεκινώντας από τον Νότο και πηγαίνοντας προς τον Βορρά, έχω άλλο ένα έργο στις Συρακούσες.

-Αυτό είναι καταπληκτικό! Στην Αθήνα και στις Συρακούσες, οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι του Πελοποννησιακού Πολέμου.

Ναι! Ανεβαίνοντας, έχω άλλο ένα έργο στην Calabria, στη LameziaTerme. Έχω άλλο ένα στο Molise, ένα στο Abruzzo λίγο παραπάνω, στην Casacalenda, ένα στο Abruzzoστην Gessopalena..

-Τι έργα είναι αυτά; Είναι ειδικά φτιαγμένα για την περιοχή;

Ναι είναι μεγάλες επεμβάσεις και είναι όλα insitu, έχουν σχέση με τον χώρο, με την ιστορία του τόπου –έτσι όπως δουλεύω εγώ.

Επίσης, έχω ένα έργο στην Απουλία, στο Otranto, ένα μεγάλο πλοίο που είναι στο λιμάνι. Αυτό ήταν πριν το Moliseκαι το Abruzzo. Άρα είναι: Calabria, Otranto, Molise, Abruzzo, Salerno –έχω δύο εκεί, ένα στο Πανεπιστήμιο του Salerno στην είσοδο του campus, το οποίο είναι ένα πολύ μεγάλο έργο γύρω στα 20 μέτρα, τα «Συγκοινωνούντα Δοχεία», από όπου μπορούν και περνάνε τα αυτοκίνητα. Το έκανα και τώρα τελευταία, πριν 2 χρόνια. Όμως, εκεί έχω ακόμα ένα έργο, στην Certosaμεταξύ Salernoκαι Ρώμης, σε ένα μοναστήρι που έχει γίνει εκεί, έχω βάλει ένα μεγάλο έργο πάνω στη μάντρα του μοναστηριού. Έχω ένα έργο στην Cumae (η αρχαία Κύμη) – ένα έργο 20 μέτρα ύψος.

-Στην αρχαία Κύμη, πατρίδα της Σίβυλλας; Αυτά είναι πολύ σοβαρά και πρέπει να τα αναδείξουμε! Καταρχάς είσαι ο γλύπτης της Μεγάλης Ελλάδος. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος που έχει κάνει τέτοιο πράγμα, ούτε Ιταλός δηλαδή.

Ναι, ήμουν ο μοναδικός που έκανε τέτοια επέμβαση..

Έχω, επίσης, ένα στη Ρώμη, αφιερωμένο στον Παζολίνι, στο πάρκο Casilino. Έχω κάνει ένα μεγάλο φεγγάρι, λέγοντας ότι είναι η πόρτα για την Ανατολή (LaPortad’ Oriente). Μετά έχω ένα άλλο στην Τοσκάνη, στη Σιένα στο ParcodiScultura–φοβερή περιοχή, είναι καταπληκτικό μέρος. Εκεί έχω κάνει ένα γυάλινο κυπαρίσσι με πράσινο τζάμι, γιατί η περιοχή εκεί είναι γεμάτη με κυπαρίσσια. Ανεβαίνοντας, έχουμε ένα έργο στο Veneto, στη VillaBenzi, έχουμε ένα άλλο στο Τορίνο, στην PiazzaBenefica, αλλά τώρα θα το πάνε στην PortaSusa, γιατί μου το ζήτησε το έργο ο RenzoPiano, ο οποίος έκανε έναν ουρανοξύστη και θέλει να του κάνω ένα έργο μπροστά. Είναι ένα νέο έργο, εμπνευσμένο από το άγαλμα της τρέχουσας κόρης της Ελευσίνας –μια φιγούρα που τρέχει μπροστά, αλλά γυρίζει και κοιτάει προς τα πίσω!

-Αυτό θα είναι καταπληκτικό. Και θα πάει στο κτίριο που φτιάχνει ο RenzoPiano; Τι είναι αυτό;

Τον έφτιαξε ήδη! Είναι ένας πολύ μεγάλος ουρανοξύστης, το μεγαλύτερο κτίριο που έχω δει. Έχω υπογράψει συμβόλαια, θα γίνει κι αυτό. Λοιπόν, πάμε Ελβετία τώρα! Έχουμε μια επέμβαση στο Μουσείο της Γενεύης, το NationalMuseumofGeneva, πάνω στον τοίχο έξω..

-Αυτό το έχω δει, είναι φανταστικό. Μα αυτό είναι και το θέμα, τα φτιάχνεις επί τούτου, τα εξατομικεύεις και ταιριάζουν απίστευτα με το περιβάλλον. Είναι ενσωματωμένα! Γι’ αυτό δεν αποτυγχάνουν ποτέ τα έργα σου, γιατί είναι φτιαγμένα επάνω στον χώρο.

Έχω ένα έργο, επίσης, στη Λουκέρνη που είναι και το μεγαλύτερο έργο που υπάρχει εκεί. Είναι ας πούμε στην SiliconValleyτης Λουκέρνης και αυτό το έργο ενώνει δύο πλατείες. Ξεκινάει από τη μια πλατεία και πάει 150 μέτρα στην άλλη πλατεία –ένα μεγάλο έργο.

-Τι ύψος έχει;

Αυτό ανεβαίνει στα 30 μέτρα ύψος.

-Και πότε το έβαλες;

Πριν 5-6 χρόνια.

Συνεχίζοντας, έχω άλλο ένα έργο στο Steffisberg και στο Bützberg της Ελβετίας. Στην Ελβετία έχω βάλει γενικώς αρκετά. Πάμε μετά Μαδρίτη, όπου έχω κάνει στην Foire έναν λαβύρινθο. Στη συνέχεια έρχεται η Αμερική. Από την ανατολική της πλευρά ξεκινώντας, και από τον Νότο. Έχω ένα έργο στο Palm Beach στη Florida, ένα πολύ μεγάλο έργο, το οποίο βραβεύτηκε ως το καλύτερο έργο της χρονιάς. Είναι το Good Design Award, πριν αρκετά χρόνια, αυτό έγινε το 1997. Είναι πάλι τα «Συγκοινωνούντα Δοχεία». Στο Σικάγο, έχω φτιάξει στην είσοδο του McCormickδύο τοτέμ και ένα κρεμαστό. Στο Σιάτλ βρίσκεται το μεγαλύτερο από τα έργα μου, με 48m ύψος, μπροστά στον μεγάλο ουρανοξύστη Tacoma. Και τέλος, στο Σαντιάγο, όπου έχω φτιάξει έναν «Ορίζοντα» που κοιτάζει τον Ειρηνικό.

-Αληθινά, μια απίστευτη εκπροσώπηση της Ελλάδας με τον πιο απτό τρόπο και σε πόλεις με ιδιαίτερη σημασία, όπως αυτές της Μεγάλης Ελλάδας, η Ρώμη, η Μαδρίτη, το Σικάγο των Ελλήνων ή το Σιάτλ της τεχνολογίας αιχμής. Κώστα, σε ευχαριστούμε και σου ευχόμαστε να συνεχίσεις. Στους αναγνώστες μας κλείνουμε ραντεβού για τον Ιούνιο, με πρωτότυπα έργα που θα εγκαταστήσει in situ ο μεγάλος μας καλλιτέχνης, σε επιμέλεια Τάκη Μαυρωτά.