Ο.Κ.: Χαρακτηριστικό της δουλειάς σου, όπως και των έργων που βλέπουμε στην έκθεση Ways to lose energy στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη είναι η χρήση οικοδομικών υλικών που χρησιμοποιούνται για κατασκευαστικές εργασίες. Πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον σου για την χρήση αυτών των υλικών και πώς πιστεύεις ότι αυτά τα υλικά εναρμονίζονται με τον χώρο του Ιδρύματος;

Δ.Χ.: Στην είσοδο του Ιδρύματος Θεοχαράκη έχω τοποθετήσει μια εγκατάσταση από τσιμέντο, μπετόβεργες και πηλό. Αυτά τα υλικάεκτός του ότι τα χρησιμοποιούμε στην γλυπτική για να κάνουμε καλούπια και όχι μόνο, είναι υλικά που βρίσκουμε στα κτίρια με μόνη διαφορά ότι ο πηλός έρχεται με τη μορφή του τούβλου. Επομένως, το έργο που βρίσκεται στην είσοδο δεν «ξεκολλάει» οπτικά, ίσα ίσα θα έλεγα πως είναι κάπως κρυμμένο και οι θεατές καλούνται να το ανακαλύψουν. Στην γλυπτική, υλικά όπως ο πηλός, το μέταλλο, ο γύψος ακόμα και το τσιμέντο χρησιμοποιούνται στις βασικές αρχές – τεχνικές που μαθαίνει κανείς. Τα υλικά είναι ένα τεράστιο και ατελείωτο κομμάτι που δεν σταματάει ποτέ. Η δική μου σχέση με τα δομικά υλικά ξεκινάει σε νεαρή ηλικία καθώς στο οικογενειακό μου περιβάλλον ασχολούνται με οικοδομικές επιχειρήσεις, επομένως οι υλικότητες αυτές μου είναι πολύ οικείες.

Ο.Κ.: Το σύνολο της δουλειάς σου, είτε είναι γλυπτά είτε εγκαταστάσεις είτε περφόρμανς, χαρακτηρίζεται από μια ποιητικότητα στον τρόπο που αποφασίζεις να την παρουσιάζεις. Πώς οδήγησε σε αυτές τις αποφάσεις παρόλο που, όπως και στα έργα της έκθεσης, μπορεί να ενυπάρχει μια θεματολογία πιο αυστηρή;

Δ.Χ.: Θέματα που είναι αυστηρά ή σοβαρά δεν είναι απαραίτητο να εκφράζονται με ένα αντίστοιχο ύφος. Σαφώς γίνεται, αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι και ο κάθε καλλιτέχνης διαλέγει αυτόν που τον κάνει να αισθάνεται περισσότερο άνετα. Κατά την άποψή μου, ένα φύλλο χρυσούπου σκίζεται με μια ανάσα, και ταξιδεύει σε μικρά μικρά κομματάκια από το κτίριο του Ιδρύματος μέχρι τη Βουλή, είναι ένα σχόλιοπου αν και διακριτικό, είναι βαρύ.

Ο.Κ.: Κεντρική θεματική της έκθεσης είναι η ενέργεια και οι τρόποι παραγωγής και απώλειάς της από τον άνθρωποαλλά και την ίδια την φύση. Ζητήματα οικολογίας θίγονται έντονα και σε αυτήαλλά και σε προηγούμενες δουλειές σου. Πώς τέτοια ζητήματα καταλήγουν να γίνονται μέρος των έργων και της θεματικής σου;

Δ.Χ.: Δεν ξέρω αν θα έλεγα πως με απασχολεί αυστηρά το ζήτημα της οικολογίας. Νομίζω με απασχολεί το θέμα της συνύπαρξης. Είμαστε μέρος ενός συστήματος και είμαστε και εμείς φύση. Είμαστε, την δημιουργούμε, την καταστρέφουμε, σίγουρα δεν μπορούμε να αποσπαστούμε από αυτήν.

O.K.: Τρία βασικά σημεία είναι η ενέργεια, ο χρυσός και ο ήλιος, τα οποία είναι αισθητά καθόλη την πορεία της έκθεσης. Στην γλυπτική εγκατάσταση της εισόδου, βλέπουμε τη μορφή του λωτού, ένα φυτό με έντονη πολιτισμική και θρησκευτική σημειολογία. Τι σημαίνει ο λωτός για σένα σε αυτό το έργο;

Δ.Χ.: Η γλυπτική εγκατάσταση που υπάρχει στην είσοδο είναι μια σκέψη που έχω εδώ και καιρό όσο αφορά στο «αστικό» λουλούδι. Στην Αθήνα, οι μπετόβεργες στις οικοδομές «φυτρώνουν» παντού, είναι κατά κάποιο τρόπο σαν να έχουν αντικαταστήσει την γύρω βλάστηση. Ο λωτός, εκτός του ότι συναντάται ως ανθέμιο – ακροκέραμο στα κτίρια της πόλης – είναι ένα λουλούδι που συμβολίζει την αναγέννηση. Έτσιημιούργησα το Nelumbo Urbanis, δηλαδή τον αστικό λωτό.

Ο.Κ.: Στο δεύτερο μέρος της έκθεσης, η περφόρμανς με τίτλο No-body, βάζει το ανθρώπινο σώμα σε σημείο να εξαντλήσει τα αποθέματα ενέργειάς του, αλλά και να υπερβεί τον/την εαυτό/ή του, κάτι χαρακτηριστικό που μπορούμε να πούμε ότι ζητάει και ο άνθρωπος από τη φύση, να υπερβεί δηλαδή τα όρια και τους φυσικούς της πόρους. Είναι αυτή η παρατήρηση κάτι που σκεφτόσουν από την αρχή όταν δημιουργούσες αυτό το έργο; Τι άλλες ερμηνείες δίνεις;

Δ.Χ.: Η δουλειά αυτή για μένα έχει να κάνει περισσότερο με το πώς στέκεται ο άνθρωπος απέναντι στην ύλη. Ξεκινάει σαν παιχνίδι, μετά γίνεται ένα τανγκό και συνεχίζει σε μια πράξη πιο εμμονική – ελέγχου ίσως – όπου εν τέλει οδηγεί στην καταστροφή της ίδιας της ύλης. Υπάρχουν πολλές ερμηνείες πάνω σε αυτή τη δουλειά, είναι και θετικές και αρνητικές οι σκέψεις που κάνω βλέποντάς την, δηλαδή σαν η υπερπροσπάθεια του να κρατήσεις κάτι ψηλά να οδηγεί στο τίποτα. Από την άλλη μεριά, είναι πολύ ωραίο και αυτό, γιατί υπογραμμίζει την διαδικασία και όχι το αποτέλεσμα.

O.K.: Τέλος, η εγκατάσταση Ways to lose energy στο μπαλκόνι του 5ου ορόφου, θέτει σε διάλογο την τεράστια ακατέργαστη ενέργεια του ήλιου με τον χρυσό, ένα μέταλλο, κατεργασμένο, που προέρχεται από το εσωτερικό της γης, κυρίαρχο οικονομικά στο ανθρώπινο σύστημα. Διακρίνουμε μία ειρωνεία και ένα οξύμωρο που δημιουργείται από αυτή τη σχέση. Μια παρατήρηση θα μπορούσε να είναι σε σχέση με το αξιακό σύστημα των ανθρώπινων κοινωνιών, και μια άλλη σε σχέση με τη φύση και την αδυναμία του ανθρώπου να την δαμάσει τελικά. Πώς αντιλαμβάνεσαι εσύ αυτή την σχέση που δημιουργείται με αυτή την εγκατάσταση;

Δ.Χ.: Η εγκατάσταση στο μπαλκόνι του 5ου ορόφου, εκτός του ότι αποδομείται από μόνη της – κάτι που λατρεύω – διαβρώνεται από τις καιρικές συνθήκες και λειτουργεί σαν μια καταγραφή του αέρα, της υγρασίας, της βροχής, του ήλιου, οπότε είναι και αυτή ζωντανή σαν εμάς. Το απρόσμενο και το ενδιαφέρονόταν δημιουργεί κανείς τέτοιες εγκαταστάσεις, είναι πως προκύπτουν πράγματα που δεν μπορεί να ξέρει από την αρχή της παραγωγής του έργου. Τις πρωινές ώρες, ο χρυσός είναι τόσο έντονα φωτισμένος από τον ήλιο, που αντανακλά φως τόσο πολύστε μοιάζει σαν να στέλνει πίσω την ενέργεια, που κανονικά ένα φωτοβολταϊκό παράγει. Αυτό είναι ίσως και το σημαντικότερο σχόλιο που δημιουργείται στο πλαίσιο της έκθεσης, που κατά κάποιον τρόπο γεννήθηκε μόνο του, και απαντά σε όλα τα ζητήματα που θέτουμε στην έκθεση.