Την Πέμπτη 16 Μαΐου, στις 20.30 παρουσιάζεται στο αμφιθέατρο του Ιδρύματός μας ένα μουσικοθεατρικό αναλόγιο με θέμα «Βάγκνερ και Βέρντι». Πρόκειται για το τρίτο στη σειρά των φετινών αναλογιών του κύκλου ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΒΑΓΚΝΕΡ που διερευνά τις σχέσεις του μεγάλου Γερμανού δραματουργού, με σημαντικά πρόσωπα της εποχής του, όπως ο Νίτσε, ο Λουδοβίκος Β’ της Βαυαρίας και ο μεγάλος αντίπαλός του, Ιταλός συνθέτης, Τζουζέπε Βέρντι. Τη σκηνοθεσία και τα κείμενα έχει γράψει η Μάγδα Μαυρογιάννη, η οποία υποδύεται τις γυναίκες των δύο συνθετών, Τζουζεπίνα Στρεπόνι και Κόζιμα Βάγκνερ. H σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου και ο βαρύτονος Παντελής Κοντός τραγουδούν με τη συνοδεία του Δημήτρη Γιάκα στο πιάνο έργα των δύο συνθετών, ο Θεμιστοκλής Μαυροκέφαλος, νομικός τοποθετείται υπέρ του Βέρντι και ο Φώτης Παπαθανασίου, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Θεοχάρακη, αλλά και βιογράφος του Ρίχαρντ Βάγκνερ, υποστηρίζει τον συνθέτη.

Στον κ. Παπαθανασίου θέσαμε μερικές ερωτήσεις σχετικά με την εκδήλωση.

 

-Κύριε Παπαθανασίου, μιλήστε μας για τη σχέση των δύο ιερών τεράτων της όπερας.

Η σχέση των δύο μεγάλων μουσουργών διαμορφώνεται αποκλειστικά μέσω του έργου τους. Οι δύο συνθέτες που δεν συναντήθηκαν ποτέ στη ζωή τους, παρ’ ότι γεννήθηκαν την ίδια χρονιά, το 1813, χάραξαν την ιστορία της μουσικής του 19^ου αιώνα και ιδιαίτερα της όπερας, αφού ακόμα και σήμερα τα έργα και των δύο απαρτίζουν περισσότερο από το μισό ρεπερτόριο όλων των θεάτρων όπερας του κόσμου. Ο Βέρντι αποτελεί τη ρομαντική συνέχεια της παράδοσης του Μπελκάντο, που κυριαρχούσε σε όλη την Ευρώπη. Ο Βάγκνερ από την άλλη γράφει όπερα σε μια γλώσσα που σπανίως χρησιμοποιούταν για αυτό το σκοπό και βασίζεται στις πηγές της όπερας, δηλαδή στην αττική τραγωδία και την ελληνική παράδοση. Θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει αυθαίρετα λέγοντας ότι ο Βέρντι ασχολείται με τα πάθη και τις τραγωδίες των ανθρώπων, ενώ ο Βάγκνερ με τα πάθη και τις τραγωδίες των ηρώων και των θεών.

 

-Διαφέρουν πολύ στα μουσικά τους χαρακτηριστικά;

Ο καθένας έχει το δικό του ιδιαίτερο ύφος που εγγράφεται στις μουσικές παραδόσεις του τόπου τους. Στο Βέρντι κυριαρχεί το τραγούδι, οι πρώτες του όπερες άλλωστε είναι καθαρό Μπελκάντο, ενώ στον Βάγκνερ πρωτεύοντα ρόλο παίζει το συμφωνικό μέρος, όπου με το εργαλείο των οδηγών μοτίβων (leitmotif), ο Βάγκνερ παρουσιάζει και εξελίσσει ιδέες, σύμβολα, ακόμη και το άρρητο. Επίσης, στον Βάγκνερ η προσπάθεια εξάλειψης των χωριστών κομματιών του είδους ρετσιτατίβο, άρια είναι έντονη και οδηγεί στον συνεχή ήχο με έντονη δραματική ενότητα. Τον δρόμο αυτό θα ακολουθήσει ο Βέρντι στα τελευταία έργα του, ιδιαίτερα στον Οθέλο και στον Φάλσταφ. Και αυτές είναι μόνο μερικές από τις διαφορές των συνθετών.

 

-Πώς παρουσιάζεται στην παράσταση αυτή η σχέση;

Η ικανότατη Μάγδα Μαυρογιάννη, χάρη στην οποία παρουσιάσαμε περισσότερα από 20 μουσικοθεατρικά αναλόγια τα τελευταία 10 χρόνια στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, έχει μια ισχυρή και επιτυχημένη συνταγή. Ένα τρίτο πρόσωπο, στην προκειμένη περίπτωση οι δύο σύζυγοι, Τζουζεπίνα Στρεπόνι και Κόζιμα Βάγκνερ, αποτελεί τον αφηγητή και ενοποιό στοιχείο του αναλογίου. Τα κείμενα έχουν πάντοτε αντληθεί από τις πηγές: αυτοβιογραφίες, ημερολόγια, επιστολές. Σημαντικοί μουσικοί όπως οι Σουγλάκου, Κοντός και Γιάκας παρουσιάζουν ζωντανά κομμάτια από το έργο του κάθε δημιουργού, ή σε άλλα αναλόγια από την εποχή στην οποία έζησε και ένα ή δύο πρόσωπα υποδύονται χωρίς μεγάλες θεατρικές απαιτήσεις τους πρωταγωνιστές.

 

-Σε όλα τα αναλόγια των τελευταίων χρόνων που υπήρχε αναφορά στον Ριχάρδο Βάγκνερ, τον υποδυθήκατε. Γιατί αυτό;

Ξεκίνησε ως μια ιδέα της Μάγδας, ως ένα πείραμα, απλώς να διαβάσω τους μονολόγους του Βάγκνερ από το κείμενο. Φόρεσα το βαυαρέζικο σακάκι μου και ένα μαντήλι από το Λίντερχοφ και επειδή τα κείμενα μου ήταν οικεία, φαίνεται ότι ήμουν πειστικός! Η Μάγδα και το κοινό ενθουσιάστηκαν -επιπλέον μου έφτιαξε και ένα ειδικό σκούφο!- κι έτσι καθιερώθηκα. Σημειώνω ότι δεν έχω αξιώσεις ηθοποιού και η παρουσία μου είναι προσφορά.

 

Σας ευχαριστούμε για το χρόνο σας και ευχόμαστε καλή επιτυχία!