«Έσκιζα τις Τζοκόντες μου και κράτησα τις κόπιες τους » λέει ο Κώστας Τσόκλης όταν αναφέρεται στα έργα που δημιούργησε κατά την περίοδο 1960-1966 στο Παρίσι.

Τις κόπιες όμως! Ευτυχώς για εμάς και για τη σύγχρονη τέχνη που διασώθηκαν.

Ιστορικά ζωγραφικά έργα, σταθμοί στην καλλιτεχνική του πορεία, που περιέχουν την υπόσχεση άλλων έργων. Έργα που καθόρισαν τις επιλογές και τις αποφάσεις της ζωής του και της τέχνης του. Σπάνια έχουμε τη δυνατότητα να θαυμάσουμε από κοντά εκείνα τα έργα και τόσα άλλα μεταγενέστερα, για τα οποία έχουν γραφτεί τόσες και τόσες κριτικές διεθνώς.

Έργα που έχουν εκπροσωπήσει την Ελλάδα και την εποχή μας σε διεθνείς διοργανώσεις.

Οι επισκέπτες της έκθεσης αυτής, καλούνται να ανακαλύψουν την ιστορική πορεία της δημιουργίας του, να αποκαλύψουν τη σκέψη του καλλιτέχνη, αλλά κυρίως να αντιληφθούν την αναγκαιότητα της τέχνης στη ζωή μας.

Έργα που αποτελούν αποσπάσματα μιας γενικής εικαστικής μελέτης-αφήγησης του δημιουργού τους. Δείγματα αντιπροσωπευτικά της μακρόχρονης και πάντα αγωνιώδους προσπάθειάς του.

Πρωτοπορία αλλά με διαχρονική ισχύ. Μια επίκαιρη εικαστική άποψη, μια σειρά από σύνθετα ιδεογράμματα.

Ο Τσόκλης έχει φτάσει αρκετές φορές στο απόλυτο Τίποτα. Από το Καμένο σπίρτο του 1972, έως το πρόσφατο άυλο έργο με τίτλο Τsoclis Εμείς, του 2019 στη Φλωρεντία. Έχει δημιουργήσει κατά καιρούς φανταστικούς χώρους, μεταφυσικά περιβάλλοντα, επεμβάσεις σε ιστορικούς αρχαιολογικούς τόπους, ανοίγοντας κι αυτόν τον δρόμο σε συναδέλφους του, Έλληνες και ξένους (Πλάκα το 1975, Μοναστήρια της Τήνου το 2006, Σπιναλόγκα το 2012). Σημαντικό κομμάτι του έργου του αποτελεί η ενότητα-πρόταση, η «Ζωντανή Ζωγραφική», που δυστυχώς μόνο κάποια δείγματα θα δούμε σ’ αυτή την έκθεση, ενώ το σύνολο αυτής της ενότητας, παρουσιάστηκε το 2009 στον χώρο Σχολείον στην οδό Πειραιώς.

Με όποιο μέσο και αν δημιουργεί ο Τσόκλης, επιδιώκει να εκφράσει μέσω της τέχνης του τα αισθήματά του. Θέλει, επιμένει να αντιληφθεί και ο θεατής του τις προθέσεις του και να νιώσει και αυτός το ίδιο
θάμπος, τον ίδιο θυμό, φόβο, αγανάκτηση, ηρεμία, προσμονή.

Το Κενό μέσα στο κενό ή η απογοήτευση,1963. Το Τίποτα, 2010 και το Tsoclis. Εμείς, 2018, να τρία δείγματα της δουλειάς του, που (εγώ πιστεύω) μπορούν να οδηγήσουν τον θεατή προς την επιθυμία του καλλιτέχνη. «Όμως το έργο τέχνης (όπως λέει ο ίδιος) δεν το κάνουν τα χρώματα και τα πινέλα, αλλά ο άνθρωπος-καλλιτέχνης». Και ο Τσόκλης θέλει προπάντων να είναι άνθρωπος. Μόνο εάν προκύψει το αριστούργημα, τότε το έργο ελευθερώνεται από την ηγεμονία του δημιουργού του και αποκτά προσωπική υπόσταση.

Στα δέκα χρόνια λειτουργίας του Δημοτικού Ιδρύματος-Μουσείου Κώστα Τσόκλη, έχω τη μεγάλη τύχη να καταγράφω όλα αυτά που αφηγείται, επεξηγεί, που διδάσκει στους επισκέπτες, αποκαλύπτοντας τη σκέψη του και τις πηγές έμπνευσής του. Παροτρύνει τους επισκέπτες σε συνεχή αναζήτηση της τέχνης στη ζωή τους. Ο λόγος του είναι πάντα δηλωτικός των προθέσεών του και των σκέψεών του, εκθέτοντας τα έργα του ως δείγμα της ευαισθησίας του και μόνο.

Προσπαθώ καθημερινά να μελετήσω την περιπλάνησή του στον κόσμο της τέχνης, συνειδητοποιώντας ότι η τέχνη και η αγάπη του για την ποίηση και τη λογοτεχνία δημιουργούν γύρω μας μια ουτοπία ζωής και τέχνης. Δηλαδή μια άλλη πραγματικότητα. Η περιπλάνησή του στον κόσμο των ιδεών και του πνεύματος, τον οδηγούν στη μορφοποίηση των αναμνήσεων και των συναισθημάτων του κι εμείς το εισπράττουμε.

Η τεράστια γκάμα των ιδεογραμμάτων που δημιουργεί, αφηγούνται καταστάσεις, διηγούνται στιγμές και γεγονότα, και αποτελούν πηγή έμπνευσης.

Μια πρόκληση για ενσυναίσθηση, συγκίνηση και διέγερση όλων των αισθήσεων.

[…]

 

Χρυσάνθη Κουτσουράκη
Διευθύντρια, Δημοτικό Ίδρυμα-Μουσείο Κώστα Τσόκλη